Een belangrijke aanpassing aan het strafwetboek is het strafbaar stellen met 10 tot 20 jaar gevangenisstraf van ecocide.[1]
In het nieuwe strafwetboek zou dit beschreven worden als volgt:[2]
“het opzettelijk plegen van een illegale handeling, die ernstige, grootschalige en langdurige schade aan het milieu veroorzaakt, wetende dat deze handelingen dergelijke schade toebrengen”
Aldus zijn er verschillende elementen die uit de definitie blijken: opzettelijkheid, illegaliteit, grote gevolgen voor het milieu en doelbewustheid. Het aantonen van ecocide kan daardoor in de realiteit nog complex worden. Voor een inwerkingtreding wordt echter pas aan 2025 gedacht.[3]
Het strafbaar maken van ecocide kadert in een lange strijd van milieubewegingen om het principe als misdrijf opgenomen te krijgen in het strafwetboek: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/11/05/wie-ernstige-schade-aan-het-milieu-toebrengt-riskeert-10-tot-20/ en komt na de recente milieuschandalen omtrent PFOS/PFAS, die ook in het buitenland zijn voorgevallen.
Niet alleen in het Belgisch strafwetboek wordt ecocide dan ook ingeschreven, maar ook in 11 andere landen werd ecocide al opgenomen als misdrijf.[4] Frankrijk in 2021 was daarbij het meest recente voorbeeld. Het is ook in Frankrijk dat er vorige maand het eerste onderzoek in de Europese Unie naar ecocide werd ingesteld.[5] In een gebied rond Lyon werden tot 800 keer de toegestane limiet van de stof trichlooretheen gevonden. Bij langdurige blootstelling tast de stof onder andere het centrale zenuwstelsel aan en kan het kanker veroorzaken.[6] Of er in dit geval een veroordeling voor ecocide zal volgen, moet nog blijken.
Daarnaast wordt ook de druk om ecocide als internationaal misdrijf op te nemen opgevoerd. In 2021 keurde de Kamer reeds een resolutie goed waarbij zij aan de federale regering vroeg om een coalitie op de been te brengen om het Statuut van Rome te amenderen en ecocide als internationale misdaad strafbaar te maken.[7]
Indien ecocide een internationaal misdaad zou worden dan zou dat ertoe leiden dat personen die zich hieraan schuldig maken voor het internationaal strafhof kunnen vervolgd worden.
Ondanks het feit dat een inwerkingtreding van het misdrijf ecocide nog niet voor meteen is kunnen er wel andere stappen ondernomen worden om juridisch gezien milieuschade aan te pakken en maatregelen of een schadevergoeding te vorderen. Zo kan men bijvoorbeeld de overheid aansprakelijk stellen of kan een vordering op grond van de milieustakingswet worden ingesteld.
Wanneer u verder advies nodig heeft over de stappen die u kan ondernemen wanneer u lijdt onder milieuschade kan u terecht bij ons kantoor op: 015/22 14 29 en info@advocaten-heist.be
[1] Zie: https://www.knack.be/nieuws/belgie/politiek/milieuschade-en-aanzetten-tot-zelfdoding-voortaan-strafbaar/ en https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/11/05/wie-ernstige-schade-aan-het-milieu-toebrengt-riskeert-10-tot-20/
[2]https://www.groen.be/groen_verankering_ecocide_in_strafwetboek_historische_stap_waar_we_hard_voor_hebben_gestreden#:~:text=In%20het%20nieuwe%20Strafwetboek%20wordt,deze%20handelingen%20dergelijke%20schade%20toebrengen%E2%80%9D.
[3] https://www.demorgen.be/snelnieuws/nieuw-strafwetboek-milieuschade-en-aanzetten-tot-zelfdoding-voortaan-strafbaar~b493bb00/#:~:text=Nieuw%20strafwetboek%3A%20milieuschade%20en%20aanzetten%20tot%20zelfdoding%20voortaan%20strafbaar,-Illustratiebeeld.&text=Ecocide%20en%20het%20aanzetten%20tot,voor%20wie%20gedeeltelijk%20toerekeningsvatbaar%20is.
[5] https://www.euronews.com/2022/12/01/the-eus-first-ecocide-trial-toxic-chemicals-found-in-french-homes